آیتا… هاشمزاده هریسی: من در طول روز از بس مشکلات معیشتی مردم را میبینم، ذله شدهام. با من تماس میگیرند و گریه میکنند.
إِنَّا للهِ وإِنّا إِلَیهِ رَاجِعُونَ
مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللهَ عَلَیهِ فَمِنْهُم مَّن قَضَی نَحْبَهُ وَمِنْهُم مَّن ینتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِیلاً(احزاب/23)
در ایام شهادت حضرت امام زینالعابدین (علیهالسلام) روح بلند آزاد مرد عرصه علم و اجتهاد، فقیه نواندیش، بقیةالسلف شاگردان حضرت امامخمینی (سلامالله علیه)؛ حضرت آیتا… العظمی صانعی (قدس سره) به دیدار معبودش شتافت و کولهباری از غم و اندوه را بر دل مشتاقانش قرار داد. او که ارادت زایدالوصفی به اهل بیت (علیهم السلام) و علوم آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) داشت، بهترین ایام و اوقاتش مطالعه، تدریس و تألیف فقه و فقاهت بود و از این جهت آثار بجای مانده از ایشان سرمایهای ماندگار برای حوزههای علمیه، جامعه اسلامی و جوامع بشری خواهد بود. ضمن عرض تسلیت به پیشگاه مقدس حضرت بقیة الله الاعظم ارواحنا فداء، ملت شریف و بزرگوار ایران، مراجع معظم تقلید و حوزههای علمیه، اعلام میدارد با توجه به وصیت آن عزیز سفر کرده، در ایام کرونا هیچگونه مراسم از تشییع و… برگزار نمیگردد.
رهبر انقلاب اسلامی درگذشت آیتا… صانعی را تسلیت گفتند
متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است:
بسماللهالرحمن الرحیم- درگذشت مرحوم مغفور آیتا… آقای حاج شیخ یوسف صانعی رضواناللهعلیه را به فرزندان و خاندان مکرّم و به برادر معززّ و محترم ایشان و نیز به شاگردان و علاقمندان و دوستان آن عالم بزرگوار تسلیت عرض میکنم. آن مرحوم از شاگردان پر تلاش درسهای فقه و اصول و از نزدیکان حضرت امام خمینی اعلیاللهمقامه بودند و پس از پیروزی انقلاب در مسئولیتهای مهمّ قضائی و غیره به خدمت اشتغال داشتند و امید است این همه مقبول درگاه احدیت و موجب اعتلای مقامات اخروی ایشان باشد. رحمت و مغفرت حضرت حق را برای آن مرحوم مسألت میکنم. سیدعلی خامنهای- 22 شهریور 1399
آیتا… صانعی به انقلاب خدمت کرد
آیتا… هاشمزاده هریسی دربارهی آیتا… صانعی به انصافنیوز میگوید: «آقای صانعی ضدانقلاب و نظام و اسلام نبود، پس از مرگ او باید از خوبیهای او گفت، چون به انقلاب خدمت کرده و از یاران امام بود و نظرات خود را مطرح میکرده و هرکسی حق دارد، حرف خود را بزند.»
«آیتا… هاشم هاشمزاده هریسی» نمایندهی مردم آذربایجان شرقی در مجلس خبرگان دربارهی ویژگیهای آیتا… صانعی از مراجع تقلید به انصافنیوز گفت: «آقای صانعی از انقلاب، نظام و اسلام برنگشته بود، بلکه عشق زیادی به نظام، اسلام و انقلاب داشت اما نظرات فقهی خود را گفته و گاهی هم برخی از حرفها را زده. ایشان قبل از انقلاب بسیار زحمت کشیده و سخنرانیهای آتشینی داشته است، فاضل، خوشبیان و خوشمنبر بود. به همین دلیل است مورد اعتماد امام بود. به خاطر امام باید سختگیری و تندیها را کم کنیم. اطرافیان امام که تا روزی که امام بودند، از او برنگشتند، به خاطر امام به اطرافیان او که تا روزی که زنده بود و هنوز همراه وی بودند، باید احترام گذاشت. اگر اینکار را نکردیم؛ احترام امام را حفظ نکردیم.
او در ادامه دربارهی ایراداتی که جریانی به اجتهاد آیتا… صانعی وارد کرده بود گفت: آقای صانعی، عالمی متدین و عادل بود، فضل بالایی داشت. اما اینکه آنها دربارهی اجتهاد ایشان چه گفتهاند، من کسی نیستم که در اینباره صحبت کنم و یا او را خلع کنم. به همین دلیل به این مسئله وارد نمیشوم. آقای صانعی آدم فاضلی بود. کتابهای فقهی که ایشان نوشته، بسیار قوی است. نظرات فقهیای را مطرح میکرد، حالا یک عدهای آن را قبول میکنند و عدهای نه. به اینکه نظرات فقهی او درست یا نادرست باشد هم کاری ندارم. اما در واقعیت نظرات ایشان مستدل و مستند بود و استدلال فکری داشت. روایتهای معتبر و دقیق را میآورد. بنده درست یا غلط بودن نظریات او را قضاوت میکنم. به عنوان کسی که قضاوت فکری کند، نظرات ایشان را نخواندهام، قلم و بیان خوبی داشت. اینکه کسی به نظرات او ایرادی وارد میکند، به هر حال نظر اوست و حق دارد که بگوید.
آقای صانعی هم نظرات خود را میگوید و حق دارد. او از یاران خوب و باوفای امام بود، امام او را دوست داشت. اگر شاخههای اطرافیان امام را بزنیم و اسمهای مختلف بر آنها بگذاریم، دیگر چیزی برای امام باقی نمیماند و میگویند اطراف امام اینها بودند و از همینها متاثر میشد. این مسائل به خود امام ضربه میزند. نظراتی که داده، کفرآمیز نبودند. نظر علمی و فکری خودش بود. میتواند اشتباه هم باشد و من نمیتوانم از او دفاع کنم. حتی اگر اشتباه هم باشد، نزد خداوند معاف است. برخی میگویند مجتهد هر نظری بدهد، حکم خداست و اگر اشتباه هم باشد، حکم خدا هم همان است اما مجتهد گاهی نظری میدهد، حق و ثواب است و گاهی اوقات هم اشتباهی میکند. آنجایی که نظر دادن مطابق با حکم خدا باشد، دو ثواب دارد، یکی اینکه در احکام خدا اجتهاد کرده.
دوم اینکه درست اجتهاد کرده و حکم خدا را بیان کرده است. البته اگر اشتباه هم نظر بدهد باز هم ثواب دارد، اما یک ثواب دارد و این است که در حکم خدا اجتهاد کرده و نیت خیری داشته اما چون به واقعیت و حکم خدا نرسیده، یک ثواب بیشتر ندارد. نباید در این مسائل سختگیری کنیم. این اختلافات هم ضداسلام و انقلاب و کفر نیست. گاهی در جامعه یک مشکلاتی پیش میآید و حرفهایی میزنند. مثلا من در طول روز از بس مشکلات معیشتی مردم را میبینم، ذله شدهام. با من تماس میگیرند و گریه میکنند، اینجور وقتها آدمها حرفی میزنند و این صحبتها از سر کفر و ضدانقلاب بودن نیست. از سر خیرخواهی است اما آدمها خیرخواهی را تحمل نمیکنند، تاب حرف حق را نداریم. گاهی آدم حرفی را از سر خیرخواهی میزند و اشتباه برداشت میشود. آقای صانعی فاضل بود و قبل و بعد از انقلاب به انقلاب خدمت کرد. باید خوبیهای او را گف تا برای دوستان او تسلی شود و خانواده و اطرافیان او شاد شوند. اگر طور دیگری حرف بزنیم، اینها داغدار میشوند و اختلاف پیش میآید، انقلاب و اسلام به این زیبایی را صرف اینکارها میکنیم و حیف است.»