واقعا عجیب نیست که گوینده جوری اخبار مربوط به مذاکرات وین را بخواند که انگار اتفاق بدی دارد میافتد؟ درحالی که خبر توافق که برسد اموال بلوکه شده آزاد و واکسن بیشتری وارد میشود و آدم‌های کمتری میمیرند.
عصر ایران؛ مهرداد خدیر- پس از مدت‌ها پیامی از یک دوست دریافت کردم که میپرسید «آیا واقعاً در وین خبری هست و برجام احیا میشود؟» میدانستم که چندان دل‌مشغولِ امور سیاسی نیست و منظور دیگری دارد چرا که بخش قابل توجهی از میراث پدر را به دلار تبدیل کرده و پیگیر قیمت ارز است و بیم دارد که با اعلام توافق، قیمت پایین بیاید هرچند که هر قدر هم پایین بیاید باز او ضرر نکرده است!
با این که احتمال توافق هر روز بالاتر میرود و چه‌بسا همین روزها پول‌های بلوکه شده در عراق هم آزاد شود و همین هم بر بازار تأثیر بگذارد اما ترجیح دادم پاسخی ندهم که اگر اتفاق نیفتاد تا سال‌ها توضیح بخواهد و مقصر بشمارد.
ناگهان اما پاسخی به ذهنم رسید و نوشتم: اخبار ساعت 9 شب تلویزیون را نگاه کن. اگر بها نداد یا کارشناس منتقدی را دعوت کرد تا برحذر دارد یا صحبت‌های غیرکرونایی رییس جمهوری را درست و حسابی پوشش نداد، بدان و آگاه باش که در وین خبرهایی هست و همین «خبرهایی هست» یعنی «توافق» و توافق هم یعنی «آزادی اموال بلوکه‌شده» و «امکان فروش نفت و تزریق دلار» و آن‌گاه پایین آمدن نرخ برابری دلار و ریال و آن وقت اگر نفروخته باشی، زیان میکنی. هر چند که برای او در واقع زیانی در کار نبود. حتی اگر خود با عر‌ق جبین و کدّ یمین خریده بود.
هم‌زمان با او خودم هم چشم به اخبار ساعت 21 شبکه اول سیما دوختم تا مهم‌ترین خبرهای یکشنبه 29 فروردین 1400 خورشیدی را از زبان آقای مرتضی حیدری بشنوم. اخبار البته به لحظه منتشر میشوند و در واقع میخواستم نوع چینش و اولویت دادن اخبار صدا و سیما را ببینم.
مثلا این که از پیام متفاوت رییس جمهوری برای روز ارتش کدام قسمت‌ها را میخواند؟
پیامی که در آن فرازهایی چنین دارد:
«-حکومت‌ها برای آن‌که در قدرت بمانند به ملت‌ها نیاز دارند اما زمانی که ملتی از حکومتی ناراضی و رویگردان شود این ارتش‌ها هستند که باید در میان ملت‌ها و حکومت‌ها یکی را برگزینند و تصمیم بگیرند و انتخاب کنند. ارتش‌ها مسلح‌اند اما سلاح آنان رو به دشمنان ملت‌ها است و نه ملت‌ها. ارتش‌ها از لحاظ اداری البته جزیی از دولت‌ها و حکومت‌ها هستند و از این‌رو طبق قانون باید از حکومت‌ها اطاعت کنند. این اصل مردم‌سالاری است که سرباز از فرمانده اطاعت کند. اما این مسأله هم روشن است که ارتش‌ها باید از دولتی حمایت کنند که به ملتش خیانت نکرده است. همین جایگاه ملی و پایگاه مستقل نهاد ارتش بود که سبب شد امام خمینی(ره) به عنوان رهبر انقلاب اسلامی ایران در برابر زمزمه خطرناک تندروها و چپ‌روها درباره انحلال ارتش بایستد و ارتش ایران را این‌بار به حکم یک مرجع و محبوب مردم، دوباره تأسیس کند.
-امنیت ملی ایران در گرو حفظ تمامیت ارضی آن است و حفظ تمامیت ارضی ایران تنها در پناه وحدت ملی ایران محقق میشود و وحدت ملی ایران فقط با مردم‌سالاری به دست میآید. شما ارتش انقلاب هستید. شما سرباز و سردار انقلاب هستید و پاسداری از انقلاب تنها با حفاظت از ارزش‌های انقلاب؛ استقلال، آزادی، جمهوریت و اسلامیت معنا می‌یابد. دفاع از «مرزها» دفاع از «استقلال» ایران است، دفاع از «رأیها» دفاع از «آزادی» ایران است، دفاع از «آزادیها» دفاع از «جمهوریت» ایران است، و دفاع از «ارزش‌ها» دفاع از «اسلامیت» ایران است. مأموریت شما صرفا مأموریتی نظامی نیست، اما مأموریتی سیاسی هم نیست، ماموریت شما فقط شهادت در راه میهن نیست، اما مأموریت شما ورود به رقابت‌های سیاسی هم نیست. مأموریت شما مأموریتی ملی است.»
هیچیک از این بخش‌ها اما در خبر ساعت 21 شبکه یک خوانده نشد و تنها یک جمله را نقل کرد که کلی و کلیشه‌ای بود و هر سال هم گفته میشود.
یکی نیست بپرسد فقط روی کاغذ نباشد یعنی چه؟
خبر دیگر اما بیانیه‌ای بود که از امضاکنندگان آن به عنوان «استادان دانشگاه» یاد شد که از مقامات مذاکره‌کننده خواسته‌اند برجام، فقط حقوقی و روی کاغذ نباشد. یکی نیست بپرسد فقط روی کاغذ نباشد یعنی چه؟ ما به کاغذ چه کار داریم؟ این که بتوانیم نفت بفروشیم و پول آن را انتقال دهیم و واکسن وارد کنیم و با تزریق دلار قیمت ارز پایین بیاید قابل قبول نیست؟ در خبر البته هیچ اشاره‌ای نشد که آنان چه کسانی هستند و نام چهره‌های مشهورشان چیست و آیا اگر فردا هزار استاد بیانیه بدهند که زودتر توافق کنید تا ملت بیش از این آسیب نبیند و سرمایه اجتماعی کاهش یابد، آن را هم می‌خوانند یا نه؟
آن دوستِ ارزدار ساعت 9 و نیم پیام داد که معلوم است که در وین خبرهایی هست! پرسیدم من که ارزی ندارم و اهل این‌جور کارها هم نیستم. اما شما که پی‌گیری چگونه دریافتی؟ از همان طریق؟ گفت: بله، چون تلویزیون ناراحت است. خیلی هم انگار ناراحت است. منتها یک سؤال: مگر این صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیست؟ مگر رییس و وزیر همین جمهوری اسلامی در پی زنده‌کردن برجام نیستند؟
پاسخ دادم آری و میخواستم بگویم بخشی از دلارها را نگه‌دار تا به جاهای مختلف دنیا سفر کنی و ببینی هیچ رادیو و تلویزیون غیرخصوصی دیگری یافت میشود که علیه دولت آن کشور و سیاست رسمی آن موضع بگیرد و در میان سخنان رییس‌جمهور همان حکومت بگردد و یک جمله هم‌سو را پیدا کند اما براساس جملات «ناهم‌سو» نقد کند؟ اما نگفتم چون اگر همه جای دنیا را هم زیر پا بگذارد نخواهد یافت و دلارهایش بر باد میرود! این پدیده منحصر به فرد است و شاید از این روست که می‌خواهند مشکل را به گونه‌ای دیگر حل کنند. با رییس جمهوری که حرف‌های صدا و سیما را بزند تا وقتی نقل می‌کنند انگار دارند خودشان حرف می‌زنند.
واقعا عجیب نیست که گوینده اخبار جوری اخبار مربوط به مذاکرات وین را بخواند که انگار اتفاق بدی دارد میافتد؟ در حالی که خبر توافق که برسد اموال بلوکه شده آزاد و واکسن بیشتری وارد میشود و آدم‌های کمتری میمیرند. کجای این بد است که آن استادان و خبر 21 شبکه اول سیما را نگران کرده است؟
شاید شمای خواننده بگویید که نباید دل‌خوش کرد. نظرتان است و محترم. اما صدا و سیمای رسمی که نمی‌تواند و نباید کاسه داغ‌تر از آش باشد. حالا باشد نباید منکر آش باشد. آشی هم نباشد، نباید دوست داشته باشد کاسه بشکند که!
سال‌ها پیش وقتی خبرنگاری از محمدرضا حیاتی و قبل از بازنشستگی او پرسید بهترین خبری که خوانده‌اید کدام بوده، بیدرنگ پاسخ داد: قبول قطعنامه 598 و پایان جنگ. این را گوینده‌ای گفت که بیش از هرکس دیگر اخبار مربوط به ادامه جنگ و نپذیرفتن آتش‌بس تا سقوط صدام را خوانده بود؛ صدها وشاید هزاران‌بار از قول مقامات مختلف.
راستی که اعتماد مردم از هر دستاورد دیگر مهم‌تر است. با این همه از آقای گوینده خبر باید سپاس‌گزار باشم چون اگر در وین خبری نباشد و دلار پایین نیاید آن دوست، گریبان مرا نخواهد گرفت و گردن استنتاج خود از لحن تلویزیون می‌اندازد ولو توصیه اولیه از من بوده باشد. اما راستش را بخواهید حسی می‌گوید حتما خبری هست وگرنه این‌قدر نگران نبودند خاصه این‌که برای اجرای سیاست نگاه به شرق، رضایت چین و روسیه هم باید جلب شود و آنان هم دنبال توافق تازه‌اند.