هم‌میهن نوشت: پژوهشی درباره مهاجرت رتبه‌های برتر رشته ریاضی و فیزیک در سال‌های 1380 تا 1395 نشان می‌دهد: همه 10رتبه برتر سال‌های 87 و 88 رشته ریاضی و فیزیک از ایران رفته‌اند.
در سال‌های اخیر بسیاری از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی با ویزای تحصیلی روانه کشورهای دیگر شدند و رفته‌رفته با پیدا کردن شغل یا تشکیل خانواده، مهاجرت خود را دائمی کردند. وضعیت دانشجویان سال‌های دهه80 یا ابتدای 90 چگونه است؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد که از میان رتبه‌های یک تا 10 رشته ریاضی و فیزیک در سال‌های 1380 تا 1389، تعداد 114نفر، دیگر در ایران حضور ندارند. داده‌های گزارش سیاستی اندیشکده هاتف که یک نهاد پژوهشی است و در سال 97 ایجاد شده است، نشان می‌دهد که از میان 10رتبه برتر سال 80 رشته ریاضی و فیزیک، فقط دو نفر از آنها در ایران مانده‌اند.
یک‌نفر دانشیار مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف است و دیگری استادیار گروه مهندسی برق دانشگاه صنعتی امیرکبیر. از میان چندنفر باقیمانده 5نفر مقیم آمریکا هستند و دونفر مقیم کانادا. اوضاع در ورودی‌های سال 81 هم مشابه است. با این تفاوت که سه‌نفر از رتبه‌های برتر، ساکن ایرانند و مشغول فعالیت در حوزه‌های استارتآپ و صنعت هستند. از نفرات باقیمانده 3نفر ساکن آمریکا هستند، دو نفر ساکن کانادا و یک‌نفر ساکن سوئیس، در این گزارش سرنوشت رتبه 5 ورودی سال 81 روشن نیست. از ورودی‌های سال 82 دانشگاه در رشته ریاضی و فیزیک یک‌نفر ساکن ایران است و فعال در حوزه بازار و استارتآپ و باقی یا در کانادا هستند یا در آمریکا. براساس این پژوهش از ورودی‌های سال 83 فقط یک‌نفر ساکن ایران است و از ورودی‌های سال 84 فقط دونفر. داده‌های این پژوهش نشان می‌دهند که در سال 85، دونفر از رتبه‌های برتر در شرکت اپل مشغولند و رتبه برتر آن‌سال هم‌اکنون استادیار دانشگاه استون انگلیس است. رتبه دوم رشته ریاضی سال 86، استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز است و رتبه هفت، معاون مدیرعامل کارگزاری مفید و رتبه 5 هم نیروی آزاد توسعه‌دهنده وب معرفی شده است.
باقی نفرات یا ساکن آمریکا هستند یا کانادا. در سال 93 کشورهای محل اقامت رتبه‌های برتر، تغییر کرده است. در جدول مربوط به این‌سال، رتبه سوم همان سال ساکن ترکیه است و دانشجوی ارشد علوم و مهندسی کامپیوتر دانشگاه کوچ. رتبه‌دوم در دانشگاه ملبورن استرالیا، دکترای مهندسی پزشکی می‌خواند و یک‌نفر هم مهندس توسعه نرم‌افزار در شرکتی تبلیغاتی در فرانسه است. رتبه 10 سال 93، در ایران مانده و پژوهشگر در دانشگاه شریف است. پیمایش رصدخانه ملی مهاجرت در سال 1401 اطلاعات دیگری درباره مناطق دانشجو فرست ارائه می‌دهد. مثلا در بخشی از این گزارش تاکید شده که منطقه آسیای شرقی و اقیانوسیه همواره مبدأ اصلی دانشجویان بین‌المللی بوده است. در سال 2020 میلادی 29درصد از دانشجویان بین‌المللی از منطقه آسیای شرقی و اقیانوسیه بوده‌اند.
مقایسه «سهم دانشجو فرستی مناطق مختلف نشان می‌دهد که دو منطقه آسیای میانه و جنوب و غرب آسیا بیشترین افزایش را در میان مناطق جغرافیایی تجربه کرده‌اند. همچنین سهم دانشجو فرستی از دو منطقه صحرای آفریقا و آمریکای شمالی و اروپای غربی با کاهش همراه بوده است.» اندیشکده هاتف در بخش دیگری از این گزارش تاکید کرده است که بین چهار گروه فعالان استارت‌آپی، پزشکان و پرستاران، اساتید، محققان و پژوهشگران و دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بین 63 تا 71درصد از افراد تمایل زیاد یا بسیار زیاد برای مهاجرت از ایران دارند. این گزارش همچنین تاکید کرده که بین 56 تا 87درصد این گروه‌ها تمایل خود به مهاجرت را تا حد زیاد یا بسیار زیاد حاصل از شرایط عمومی کشور می‌دانند: هرچند قیمت ارز و همه‌گیری کرونا در سال‌های اخیر باعث کاهش نسبی مهاجرت‌ها شده است ولی تمایل به مهاجرت از کشور و نارضایتی ایجاد شده در پی آن، نشان‌دهنده وخامت اوضاع در بین گروه‌های تحصیلکرده و نیروی کار ماهر در کشور است.