جماران- هادی سروش: راهنمایی بزرگ امام هفتم نشاندهنده این حقیقت است که تخصص حرف اول را میزند و بسیاری از مشکلات امروزِ ما در همین نقطه است! فراری دادنِ متخصصان، اندیشمندان، اساتید و بیمیل کردنِ آنان نسبت به ماندن در وطن رنج بزرگی است که دوای آن در گفتار ارزشمند امام کاظم(ع) قابل دسترسی است.
امروز، روزگار عجیبی است!
همه کسانی که در جامعه نقش سیاسی و یا اقتصادی و یا اجتماعی دارند، از اوضاع مینالند! عدهای در انزوا هستند که به برکت تمامیتخواهیهای برخی از رجال سیاست از حقوق سیاسی و اقتصادی شهروندی خود محروم هستند! عدهای دیگر که در ارتباط با قدرتند نیز نالانند و ظاهرا از این مقدار حضور در قدرت راضی نیستند! ما ورای گروههای سیاسی مردم عزیز و شریف کشورمان هستند که دارای آه و سوز خاصی هستند! خلاصه کلام؛ جملگی از اوضاعی که در آن قرار دارند شکوهها داشته و آینده پیشروی را نیز روشن نمیبینند! به گمان صاحب این قلم، راه صلاح و اصلاح را باید در سیره حضرات معصومین(ع) جستجو کرد. از آن رهگذر که در ایام شهادت حضرت امام کاظم(ع) هستیم اجازه دهید باتوجه به سیره آن بزرگوار که خود در سختترین شرایط زندگی میکرد، نکاتی به عرضتان برسانم.
*کظم غیظ فردی و اجتماعی و سیاسی*
خیلی معروف و روشن است که لقب مبارک امام هفتم؛ «کاظم» است که نشان از فرو بردن غضب دارد. غالبا در کتابهای اخلاقی فرو بردن خشم را در مسائل فردی و مواجه با بداخلاقیهای محدود خانوادگی و اجتماعی معنا میشود. اما «کظم غیظ» که در قرآن -آل عمران 134- از صفات عالی رتبه خوبان شمرده شده؛ دارای یک وسعت قابل تاملی است. در نگاه عمیقِ اخلاقی و اجتماعی که بر «معرفت نفس» استوار میشود؛ «کظم» نرم کردن هر تندی و سختی است و تندیها شامل مصادیق مختلفی است؛ گاهی تند شدنها از سنخ تندیهایی است که شهروندان در مواجهه با سختیهای معیشت و وعدههای کاذبانه مسئولین میبینند و در حالت عصبانیت قرار گرفته و راندمان فعالیت آنان پایین آمده و در نتیجه خانواده آنان هم در معرض خطر و حتا تا مرز فروپاشی قرار میگیرد.
در اینجا لازم است که یک نیروی «کظم غیظ» که خاستگاه نرم کردن تندیها و فشارهای عصبی را عهدهدار است وارد شده و با رساندن شهروندان به حقوقشان، جامعه را آرام کند و جلوهای از «کظم و نرم کردن تندیها» شود. از همین قبیل است تندیهای اجتماعی و تندرویهای سیاسی که در جامعه نیاز به یک نیروی اندیشمند و با اخلاق دارد تا بتواند با پاسخهای اخلاقمدارانه -و نه ریاستطلبانه- از همه نیروهای اجتماعی و سیاسی بهره برده و در نتیجه آن تندیها را نرم کند. در همینجا لازم است متذکر شوم که حکمرانان موفق، حکمرانانی هستند که نه تنها با اخلاق و حلم باعث نرمخوئی شهروندانشان میشوند بلکه در برابر دشمن نیز با دوری از تصمیمات شتابزده و عدم تحریک آنان، تندخوئی دشمن را نرم میکنند و با یک عقلانیت و منش حکیمانه بهانه تندی را از دشمن میگیرند. این وسعت معنای «کظم» است و امام کاظم(ع) چنین بوده است.
*ظلم و فساد ریشه در ریاستطلبی دارد…*
گاهی زمانه به گونهای رقم میخورد که در جبهه مخالف حق و حقیقت، افراد جاهلانه به حقکُشی دست برده و قدرت را برای خود حفظ میکنند. اما این موضوع کلیت ندارد چرا که در جبهه تضییعکننده حقوق، هیچگونه جهل دیده نمیشود، و بلکه بصورت واضح انسان میبیند که عالمانه و عامدانه بر حق و حقوق جامعه تیغ میکشند!!…