![بزرگترین دارایی ما](http://ayenehyazd.ir/wp-content/uploads/2021/04/khoramshahi.jpg)
بهاءالدین خرمشاهی استاد دانشگاه و حافظپژوه: ما مسلمانها از هر قومی (55کشور اسلامی داریم) دارایی بزرگتر از قرآن نداریم. به گمانم بیش از 50هزار کتاب درباره قرآن نوشته شده که حداکثر 10هزار کتاب خطی است. بیشتر درباره قرآن تفسیر نوشته میشود. یکی از کتابها الاتقان سیوطی است که الان از آن به عنوان دایرهالمعارف قرآن نام میبریم چون تفسیر نیست، 80فصل دارد و هر فصل علمی از علوم قرآنی را آموزش میدهد. حیات فرهنگی ما بر پایه قرآن است. اگر فکر میکنید که من دینگرایانه صحبت میکنم، مقالهای دارم که اگر به آن رجوع کنید، درباره مرجعشناسیهایی است که درباره قرآن درآمده است.
من فقط درباره جنبه دینی یا فرهنگی قرآن صحبت نمیکنم، جنبه ادبی قرآن هم خیلی بالا است. قرآن و هم اثرگذاری آن. تا جایی که اگر کسی میخواهد در ادبیات عرب یا فارسی در یکی از کشورهای اسلامی، به جایی برسد، اگر با قرآن آشنا نباشد و عمری برای آن نگذاشته باشد، به این صورت میشود که استادی این بیت از حافظ را خوانده بود: مگر وقت وفا پروردن آمد/ که فالم لا تذرنی فرداً آمد. پرسیده بودند که این بیت را معنی کنید، ایشان گفته بودند که باید دید که «فا» چه فایی است و «لم» چه لمی؟ بنده مقالهای نوشتم که قرآنپژوهی مقدمه واجب حافظپژوهی است. دکتر حمیدیان، گفتند که من در این گفته مبالغه کردم ولی چون مثال زیاد بیان کردم قبول است.
حال فکر نوشتن کتاب دانشنامه حافظ و حافظپژوهی را بیان میکنم. من از نوجوانی یک حافظ تصحیح خانلری را برگ برگ کرده بودم و در جیب میگذاشتم. انجمن بینالمللی دوستداران حافظ از من طرحی خواست و من یاد طرح جوانی، میانسالی و پیری خود افتادم. آنها توانایی مادی و معنوی انجام این کار را داشتند، ولی انجام ندادند. در این کتاب باید اندازه قابل قبول پیدا میکردیم، اگر میگفتیم که هرچه مربوط است نوشته شود، حجم زیادی باید جمع میشد. ما در درجه دوم این سوالیم، هرچه ارتباط زیاد دارد را در کتاب بیان کردیم. برای مثال دکتر نوذری 278 پایاننامه با موضوع حافظ از اول تاسیس کتابداری راهر یک یا دو سطر نوشتند. از «آب» شروع کردیم. که به دو گروه تقسیم میشود: یک گروه مربوط به شعر و شخصیت حافظ و یک گروه مربوط به زندگی و زمانه و پژوهشهای حافظشناسانه.