آیتا… امینی به اتفاق دوست شجاع خود آیتا…حسینعلی منتظری، برای جمعآوری امضا از علمای بزرگ، مبنی بر مرجع تقلید بودن آیتا… خمینی فعال بود.
مصطفی ایزدی: آیتا… ابراهیم امینی، در جریان مبارزات اسلامی علیه رژیم پهلوی، از همان ابتدا تا انتها، موضعی کاملاً روشن و انقلابی داشته است. او یکی از شاگردان امام خمینی بود که هرگز در ضرورت مبارزه برای سرنگونی شاه تردید نکرد، اما فعالیتهای سیاسی وی، مانند آن عده از علمایی که در مبارزه عملی، پیوسته میکوشیدند و روزگاران سختی را در زندان و تبعید میگذراندند، نبود. اگرچه در تایید مرجعیت آیتا… خمینی در سال 1343 اقدام کرد و تلاشهای مخفیانهای هم داشت، اما خودش نیز ادعای زیادی در این رابطه ندارد. کتاب خاطرات آیتا… ابراهیم امینی، نشان میدهد که وی در تمام صحنهها حضور داشته است. یعنی از همان روزهایی که استاد محبوب او امام خمینی، عَلَم مخالفت با دربار پهلوی را برافراشت، وی نیز در ردیف مخالفان رژیم قرار گرفت. در ابتدای نهضت و پس از دستگیری رهبر مقتدر آن، به اتفاق دوست شجاع خود آیتا…حسینعلی منتظری، برای جمعآوری امضا از علمای بزرگ، مبنی بر مرجع تقلید بودن آیتا… خمینی فعال بود. در مراحل بعد هم اگر فضلا و علمای حوزههای علمیه، در حمایت از نهضت و رهبر آن به نوشتن اعلامیه و جمعآوری امضا اقدام میکردند، ابراهیم امینی نیز از امضا و تأیید، کوتاهی نمیکرد. اما همانند امروز که ایشان روش اعتدال در رفتار سیاسی خود دارد، به جای اینکه خود را برای مبارزه درگیر زندان و تبعید و گرفتاریهای ناشی از آن کند، به مطالعه و تدریس و تألیف میپرداخت.
با پیروزی انقلاب، آیتا… امینی، مسئولیتهای اجرایی مهمی انتخاب نکرد و بیشتر در جایگاه مشورتی، عضویت در هیات امناها و همکاری با مراکز فرهنگی، علمی و پژوهشی بوده است. در هرصورت عضویت در مجامع یا مجالس گوناگون را به این شرح به عهده داشت: عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت، عضو هیأت امنای دانشگاه امام صادق(ع)، عضو و نایبرئیس مجلس خبرگان رهبری، عضو هیأت علمی و برنامهریزی مجمع جهانی علوم اسلامی، رئیس دبیرخانه مجلس خبرگان، رئیس شورای عالی تحقیقات حکومت اسلامی، عضو شورای بازنگری قانون اساسی، عضو و مسئول سابق بخش فرهنگی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و رئیس کمیسیون فقهی سمینار «دیدگاههای اسلام و پزشکی»، رئیس شورای فرهنگ عمومی قم، امام جمعه موقت قم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و عضو شورای سرپرستی طلاب غیرایرانی. البته این شورا، پس از مدتی به مرکز جهانی علوم اسلامی تغییر نام داد.
امینی نجفآبادی، بیش از آنکه یک چهره سیاسی به حساب آید، یک شخصیت فرهنگی آموزشی بوده و هست. سخنرانیها، بازدیدها، حضور در رسانهها، سفر به بسیاری از کشورهای آسیایی و آفریقایی و اروپایی، آموزش به طلاب حوزوی و دانشجویان دانشگاهی، شرکت در کنفرانسهای داخلی و خارجی، سخنرانیهای قبل از خطبههای نماز جمعه تهران، نوشتن مقالهها، همه و همه در راستای فعالیتهای فرهنگی و تربیتی آیتا… امینی بوده است. با این وجود وی هیچگاه از سیاست به دور نبوده و نسبت به مسائل مهم سیاسی کشور، موضع خاص داشته است. در میان جناحهای سیاسی کشور، ایشان هیچگاه به اصلاحطلبان نزدیک نبوده است و البته چنان وانمود میکرده که در اردوگاه اصولگرایان نیست؛ هرچند در بعضی از موضعگیریهای سیاسی، حداقل تا دو سه سال قبل، با اصولگرایان همفکری میکرده است.
در اواخر عمر آیتا… هاشمیرفسنجانی دیدیم که آیتا… امینی خود را به وی نزدیک و از مواضع سازنده او حمایت کرد. البته این دو نفر، از سالهای بسیار دور به هم نزدیک بودند و حق هم همین بود که در کشاکش سیاسی جانب آیتا… هاشمیرفسنجانی را بگیرد. وقتی آقای هاشمی درگذشت، آقای امینی در پیام تسلیتش چنان وانمود کرد که از موضعگیریهای 8 سال اخیر رئیس مجمع تشخیص مصلحت، خرسند بوده و با او همدردی میکرده است، زیرا در پیام تسلیتش خطاب به آن مرحوم نوشته بود که «بهرغم آنکه همه دنیایت را فدای انقلاب و نظام کردی، در این اواخر به شما بیمهریهای فراوان شد. مظلومتر از شهید بهشتی بودی و تحمل و صبر کردی». آیتا… امینی در سالهای اخیر به دلیل کسالت، چندان که در سالهای پیش در عرصه فرهنگی و آموزشی و تربیتی فعال بوده، تلاش چشمگیری نداشت. اما از دور و نزدیک شنیده میشود که به مواضع سیاسی جدیدی رسیده و دنیای فکری خود را با آنچه در اواخر دهه 60 و اوایل دهه 70 میاندیشیده، فاصلهدار کرده است. آیتا… ابراهیم حاجامینی مشهور به امینی، روز جمعه 5 اردیبهشت ماه 1399 در 95 سالگی درگذشت. رحمها… علیه.
آیتا… امینی و سرشت سوگناک زندگی
احمد زیدآبادی، روزنامهنگار در یادداشتی تلگرامی با عنوان «آیتا… امینی و سرشت سوگناک زندگی» نوشت:
حسی در درونام مرا فرامیخواند که از کنار فوت آیتا… ابراهیم امینی به سکوت عبور نکنم. مرحوم امینی را هرگز ندیدم و هیچ تجربه دست اولی هم از او ندارم. اما از همان راه دور، بهرغم محافظهکاری سیاسیاش، نوعی احترام برمیانگیخت، نه فقط به این علت که دوست نزدیک زندهیاد آیتا… منتظری بود، بلکه از آن جهت که بهرغم موقعیت فقهی و سابقه طولانی سیاسیاش، بیادعا و کمحرف و فروتن و ساده و حتی اندوهگین به نظر میرسید. اندوه او که از چهرهاش تراوش میکرد، به نظرم ناشی از گونهای سرخوردگی سیاسی بود که خود ریشه در تناقض محیط بیرونی با دنیای درون او داشت. او ظاهراً خود را در داوری بین اختلافات دوستان سابقاش معذب میدید؛ دوستانی که از یکطرف به همگی ارادت داشت و از طرف دیگر، دل نمیکرد و یا صلاح نمیدانست با قاطعیت جانب یکی از دو طرف را بگیرد. این دو دلی گرچه خود مسبب دوری جستن او از سیاستِ روز در دهه آخر عمرش شد، اما به گمانم او را سخت آزار میداد. از نگاه اهل سیاست، این ویژگی چندان قابل ستایش نیست، اما از منظر فلسفه حیات، درد بزرگی است و نشان از سرشت سوگناک زندگی دارد. «انصافنیوز»